Integracja sensoryczna jest to podświadomy proces zachodzący w naszym mózgu, porządkujący informacje, które pobierane są przez nasze zmysły (wzrok, słuch, równowaga, dotyk, czucie ruchu-kinestezja). Na tej podstawie tworzy odpowiednią do sytuacji reakcję adaptacyjną np. odpowiedź ruchową lub myślową, Jest to adekwatne i efektywne reagowanie na wymogi otoczenia. Bodźce sensoryczne są niezbędne, by zasilić nasz mózg, aby ten kierował ciałem. W sposób naturalny poszukujemy bodźców, ponieważ sprzyjają one rozwojowi mózgu. Bodźce zewnętrzne, które docierają do naszego układu nerwowego, mogą być jednak odbierane za zbyt intensywne lub za słabe by wywołać odpowiednią reakcję.
O integracji sensorycznej możemy mówić już na początku naszego życia, gdy jeszcze znajdujemy się w łonie matki. Układ nerwowy rozwija się, a mózg dziecka zaczyna wyczuwać ruchy jej ciała. Później następuje szereg bodźców stymulujących układ nerwowy do tego, by integrował bodźce, organizował je i przetwarzał. W pierwszym roku życia dziecko osiąga kamienie milowe swojego rozwoju, których jakość jest zależna od prawidłowości rozwoju procesów integracyjnych naszego mózgu. Rozwój psychomotoryczny do pierwszego roku życia rzutuje na dalszy rozwój procesów zachodzących w mózgu i ważny jest dla okresu przedszkolnego i szkolnego.
Najwcześniej dojrzewającymi zmysłami są – zmysł dotyku, propriocepcji (czucie głębokie, zmysł orientacji ciała w przestrzeni) oraz przedsionkowy (równowagi). Są one podstawą rozwoju dziecka. Zmysł wzroku i słuchu jest stymulowany przez bodźce sensoryczne płynące z dotyku, propriocepcji i układu przedsionkowego. Następnie zmysły te wpływają na rozwój mowy, jakości ruchu, koordynacji ruchowej, koncentracji. Jeśli wszystkie kanały sensoryczne współdziałają z sobą dziecko ma predyspozycje, by nabywać nowe umiejętności ruchowe i poznawcze.
Brak poprawnego funkcjonowania nawet jednego z kanałów przetwarzania sensorycznego powoduje nieprawidłowe integrowanie bodźców zewnętrznych przez układ nerwowy. Dysfunkcja integracji sensorycznej może utrudnić nawet najprostsze czynności. Dzieci mające zaburzenia SI często borykają się z trudnościami na tle koordynacji, równowagi, usytuowania ciała w przestrzeni, a także mogą mieć problemy szkolne związane z pisaniem, czytaniem, słuchem czy prawidłową postawą ciała.
Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do około 7 roku życia. Nierozwinięcie określonych umiejętności w kolejnych stadiach rozwoju powoduje powstawanie trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka.
Zachowania dziecka, które mogą być objawami dysfunkacji integracji sensorycznej:
- Jest niespokojne, płaczliwe i ma problemy z zaśnięciem.
- Jest nadruchliwe – ciągle zmienia pozycję, biega, podskakuje.
- Podczas długiego siedzenia ma trudności z utrzymaniem głowy w pozycji pionowej: podpiera ją, kładzie na stole itp.
- Częściej niż rówieśnicy potyka się, nabija sobie siniaki, ma problemy z utrzymaniem równowagi.
- Przypadkowo wpada na meble, ściany i inne dzieci.
- Łatwo się rozprasza, trudno mu się skoncentrować.
- Jest impulsywne i nadwrażliwe emocjonalnie.
- Ma problemy z samodzielnym wykonywaniem czynności: myciem, ubieraniem się, zapisaniem guzików czy wiązaniem butów.
- Często myli stronę prawą i lewą, ma słabe wyczucie odległości.
Nieprawidłowości w rozwoju Integracji Sensorycznej można wychwycić przez: rozwój ruchowy dziecka, rozwój mowy, reakcje na różne bodźce: zabawki, muzykę, jedzenie czy materiał ubrania.
Terapia Integracji Sensorycznej jest metodą stosowaną u dzieci:
- z mózgowym porażeniem dziecięcym,
- zespołami genetycznymi,
- zaburzeniami neurorozwojowymi,
- ADHD, ADD,
- ze specyficznymi trudnościami szkolnymi, takimi jak: dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia,
- z opóźnieniem i zaburzeniami rozwoju mowy,
- z ciąż wysokiego ryzyka,
- z niepełnosprawnością umysłową,
- niedowidzącymi i niedosłyszącymi.
Podstawą Terapii Integracji Sensorycznej jest Diagnoza przeprowadzona przez certyfikowanego terapeutę.
W CZF Tactum Sanitas przeprowdzamy kompleksową Diagnozę oraz Terapię Integracji Sensorycznej. Diagnoza opiera się o minimum 3 spotkaniach 50 minutowych. Na ich podstawie fizjoterapeuta przygotowuje raport dotyczący dziecka oraz ewentualnych zaburzeń w jego rozwoju.
W oparciu o Diagnozę, prowadzona jest terapia w formie „naukowej zabawy”. Podczas 50 minutowych spotkań dziecko m.in. huśta się, balansuje czy jeździ na deskorolce, dzięki czemu dokonuje się integracja bodźców zmysłowych i doświadczeń płynących do ośrodkowego układu nerwowego. Kompleksowa terapia SI usprawnia pracę procesów układu nerwowego oraz systemów sensorycznych, co ułatwia dziecku pracę nad rozwojem umiejętności takich jak np. jazda na rowerze, czytanie, pisanie itp. Zadaniem terapeuty jest usprawnianie m.in. motoryki małej i dużej, koordynacji wzrokowo-ruchowej, a także stymulacja zmysłów dziecka.