PNF, czyli proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie (z ang. Proprioceptive Neuromuscular Facilitation), znane też jako metoda torowania, torowanie nerwowo-mięśniowe, bądź rozciąganie PNF (z ang. PNF stretching). Jest to jedna z najbardziej uznanych na świecie neurofizjologicznych holistycznych metod fizjoterapeutycznych, dedykowana stopniowemu odtwarzaniu umiejętności ruchowych pacjenta i przywracaniu utraconej przez stawy i mięśnie funkcji. Pojęcie PNF, jego znaczenie i zarazem meritum metody zawarte jest w nazwie, której akronim oznacza:
- P– (z ang. proprioceptive) proprioceptywne, dotyczące proprioreceptorów, czyli receptorów ciała odpowiedzialnych za czucie głębokie; dostarczające informacji przez czuciowe receptory o ruchach i ułożeniu ciała w przestrzeni,
- N– (z ang. neuromuscular) nerwowo-mięśniowe, dotyczące pobudzenia aktywizującego nerwy i mięśnie,
- F– (z ang. facilitation) facylitacja, ułatwienie, usprawnienie, pomoc, torowanie ruchów, prowadzące do zwiększenia efektywności terapii i uzyskania maksymalnego rezultatu terapeutycznego w jak najkrótszym czasie.
PNF to jednak nie tylko jedna z metod rehabilitacji. Jest to przede wszystkim koncepcja leczenia posiadająca własną filozofię i zasady pracy z pacjentem. Jej podstawą jest ponowna nauka, tzw. reedukacja motoryczna, stosowana w treningu rozwijającym neuromotorykę, w celu poprawy funkcji ruchowych i ułatwienia maksymalnego skurczu mięśni oraz odtworzenie konkretnej funkcji ruchowej, utraconej w wyniku urazu lub choroby. Historia metody PNF i jej idea nierozerwalnie łączą się z niemieckim neurofizjologiem Dr Hermanem Kabatem, który jest jej twórcą. To właśnie dr Herman Kabat sformułował założenie, mówiące, że „każdy człowiek – w tym również osoby niepełnosprawne – posiada nienaruszony potencjał życiowy”. Podążając tym tokiem myślenia, określone zostały zasady terapii PNF, którymi są:
- całościowe podejście do pacjenta, a nie tylko skupianie się na wybiórczych fragmentach ciała, bądź pojedynczych problemach,
- pozytywna terapia, motywowanie i ukierunkowanie na osiągnięcie sukcesu,
- pomoc w osiąganiu najwyższego poziomu funkcjonalnego,
- połączenie kontroli ruchu z reedukacją motoryczną oraz
- mobilizowanie niewykorzystanego potencjału pacjenta.